Αντωνυμίες

Αντωνυμίες είναι οι λέξεις που χρησιμοποιούνται στη θέση ονομάτων ή επιθέτων. Ανήκουν στα κλιτά μέρη του λόγου και κλίνονται όπως τα ουσιαστικά ή τα επίθετα. Μερικές είναι άκλιτες (που, ό,τι, τι, κάτι, κατιτί, τίποτε ή τίποτα, καθετί).

Π.χ. Αυτή είναι η γυναίκα του.

Είδη αντωνυμιών
Οι αντωνυμίες διακρίνονται σε:

Προσωπικές: οι αντωνυμίες που αντικαθιστούν λέξεις και δηλώνουν πρόσωπο.

Κτητικές: οι αντωνυμίες που αντικαθιστούν λέξεις και δηλώνουν κτήση, δηλαδή σε ποιον ανήκει κάτι.

Αυτοπαθείς: οι αντωνυμίες που δείχνουν ότι το πρόσωπο που ενεργεί συγχρόνως δέχεται το ίδιο και την ενέργεια.

Οριστικές: οι αντωνυμίες που διακρίνουν κάτι από άλλα όμοιά του.

Δεικτικές: οι αντωνυμίες που χρησιμοποιούνται, για να δείξουμε κάτι.

Αναφορικές: οι αντωνυμίες που εισάγουν δευτερεύουσες αναφορικές προτάσεις οι οποίες είτε αποτελούν όρους που δεν περιέχονται στην κύρια πρόταση είτε είναι οι ίδιες όροι της πρότασης.

Ερωτηματικές: οι αντωνυμίες που χρησιμοποιούνται, όταν θέλουμε να ρωτήσουμε κάτι.

Αόριστες: οι αντωνυμίες που χρησιμοποιούνται για κάποιο άτομο ή για κάποιο πράγμα που δεν το ονομάζουμε είτε γιατί δεν το ξέρουμε είτε γιατί δε θέλουμε να το ονομάσουμε.

Η συντακτική λειτουργία των αντωνυμιών
Η πιο συνηθισμένη συντακτική θέση των αντωνυμιών είναι:

Υποκείμενο
Π.χ. Όποιος ανακατεύεται με τα πίτουρα, τον τρώνε οι κότες.

Αντικείμενο

Π.χ. Όσα δε φτάνει η αλεπού, τα κάνει κρεμαστάρια.

Κατηγορούμενο
 Π.χ. Δεν τον εκτιμώ καθόλου· είναι ένα τίποτα.

Επιθετικός προσδιορισμός
 Π.χ. Κάποιες φορές απογοητεύομαι από τη συμπεριφορά του.

Κατηγορηματικός προσδιορισμός
Π.χ. Εκείνα τα χρόνια ήταν αθώα.

Γενική προσδιοριστική

Π.χ. Τα παπούτσια του είναι δώρο της νονάς του.
Γενική προσωπική

Π.χ. Μου είναι αδιάφορο.

Εμπρόθετος προσδιορισμός (προθετικό σύνολο)
Π.χ. Από εμένα το έμαθε.
[πηγή: Ι.Ε.Λ]